I.R. Iran

We passeren de eerste politiepost bij de grens van Armenië naar Iran. Het is warm geworden en de zon brandt. Het geheel aan grensformaliteiten verloopt redelijk soepel.

Aan de Armeense grenspost willen ze nog weten of we drugs bij ons hebben en nemen ze een kijkje in de koffers. Ze nemen extreem lang de tijd om onze paspoorten te bekijken.

We arriveren bij de 1e post van de Iraanse kant en begroeten de grensbeambten met een Salam! Lilian heeft haar hoofddoek onder de tanktas gebonden zodat ze die direct om kan doen als de helm afgaat. Het gedoe bij deze grens gaat relatief snel, de Iraniërs zijn behulpzaam en zelfs het ‘gedoe’ met de Carnet de Passage verloopt soepel.

Aan de andere kant komen we drie Polen op de fiets tegen. We ruilen onze Armeense Drammen voor hun Iraanse Rials zo je wilt Toman, over deze twee valuta die ze in Iran hanteren later meer. De Polen hebben het laatste traject een pick-up gehuurd, het werd erg zwaar. Eén van hen is ooit met de motor onder andere naar Turkmenistan gegaan, het eerstvolgende land dat we zullen passeren nà Iran. Hij vond dit het meest lelijke land van de wereld. Dat belooft wat. 

Het is al redelijk laat op de dag en dat is prima want de temperatuur daalt. Via Jolfa rijden we door bergachtig en rostachtig gebied, langs kleine dorpjes en valleitjes. Het is drukkend en lijkt te gaan onweren. Onderweg zien we gigantische installaties, is het olie/gas of zijn het de roemruchte kernenergie-installaties? We weten het niet. We besluiten door te rijden naar Tabriz. Een belangrijke handelsstad op de Zijdenroute. Tevens bevolkt door een grote groep Azeri’s, de meerderheid van alle Azerbeidjanen wonen in feitelijk in Tabriz. Hier spreekt men dan ook (een afgeleide van) het Turks.

Als we stoppen bij een benzinestation, krijgen we twee kopjes chai aangeboden van mensen die in de rij voor het tanken staan. We komen in Tabriz, een stad met 1,5 miljoen mensen. Best groot dus om een adres te zoeken, vooral omdat in Iran de adressen vaak in kruispunten van twee wegen worden uitgedrukt. Als we stoppen om even te kijken, komt er direct iemand ons te hulp. Hij belt voor ons en legt uit waar we moeten zijn. We zetten onze motoren in een klein steegje naast het hotel. Ze staan daar volgens ons best veilig, het hotelpersoneel denkt daar heel anders over. Het is niet veilig in de steeg en dus krijgen de motoren een plek in de lobby. Zo dat er nog net voldoende ruimte is tussen lift en balie. Ze krijgen veel bekijks van de straat.

De volgende dag trekken we door de Bazaar van Tabriz. Het is de grootste bazaar ter wereld en Werelderfgoed plek. Meer dan een millennium geleden zijn de eerste bouwwerken begonnen. De gangetjes zijn oneindig, er wordt van alles verkocht, en alles is geclusterd. De suiker bij de suiker, de hoeden bij de hoeden, het goud bij het goud enzovoorts. Lilian koopt wat haarspeldjes, de hoofddoek zakt steeds af en dat is onhandig.  Alle gangetjes op zich worden verbonden door zogenaamde domes, grote ronde overkoepelingen. In de loop der eeuwen zijn straatjes overdekt en zo ontstond de bazaar. En in deze bazaar zijn aanwezig de over de hele wereld beroemde en al eeuwenlang bekende Perzische tapijten. Volgens de mensen in Tabriz komen daar de beste vandaan. 

We worden aangesproken door een jongeman. Of we iets nodig hebben, of iets zoeken? De vorige dag hebben we ruim 300 km gereden en waren laat in het hotel dus op zich hebben we wel wat trek. Hij neemt ons mee naar een restaurant en onder het genot van rijst met kebab en doogh, de Iraanse variant van ayran, vertelt hij. Hij heet  Armin, is 21 jaar en wil graag zijn Engels oefenen. Hij studeert, speelt toneel en zijn vader is tapijthandelaar. Of we zijn shop willen zien? Ja natuurlijk. We worden er ontvangen met een chai. Er is gelukkig een verkoper in de carpetshop die zeer goed Engels kan zodat we het een en ander te weten komen over de tapijten. Armins vader is gespecialiseerd in oude tapijten, kwaliteitstapijten van soms wel honderd jaar uit Tabriz. Hij legt uit waar je de leeftijd aan kan zien, onder ander aan figuren en kleuren. Maar ja de bedrevenheid om dit waar te nemen is een kwestie van jarenlange ervaring, na duizenden tapijten onder je handen te hebben gevoeld. Wij hebben niet de illusie dit onderscheid te kunnen maken. Wel zien we dat de tapijten die in de shop hangen erg mooi zijn. We leggen uit dat een kamer-breed-perzisch-tapijtje niet heel erg praktisch is achter op de motor.

Armin nodigt ons uit om mee te gaan naar een toneelstuk op zijn theaterschool. Dit doen we maar al te graag en ’s avonds gaan we met de taxi naar deze plek. Zo komen we er achter dat er in Iran een tweede markt is aangaande taxi’s. Je herkent ze doordat ze toeteren of met lichten naar je seinen. In deze taxi’s mogen ook meer mensen in stappen en zijn daarom een stuk goedkoper. 

Het toneelstuk gaat over een vader en een dochter en hoe kan het ook anders in Iran, een potentiele kandidaat om schoonzoon cq. echtgenoot te worden. Het gaat over de bruidsschat. In Iran een belangrijke troef die je als man in handen hebt als je een vrouw wil trouwen. Geen bruidsschat betekent vaak geen vrouw. We verstaan helemaal niets van het Farsi, maar de stukken worden door mooie krachtige muziek afgewisseld. Aan het eind gaan we op de foto, cast, crew èn publiek. We maken kennis met de hoofdrolspeler, de docent toneel van Armin.

Later vraagt Armin naar hoe het eigenlijk in Nederland gaat, hoe maken jongens daar eigenlijk aan meisjes duidelijk dat ze ze aardig vinden? In Iraan worstelen jongens ermee. Je kan het niet rechtstreeks aan een meisje zeggen, dan is ze beledigd. Maar wat als ze niet weet dat je haar leuk vindt? Dan kan ze zomaar aan je neus voorbij gaan. Een jongen moet omzichtig te werk gaan en dan nog is de kans op succes klein. Want dan moeten de ouders er nog wat van vinden.

Armin vindt het een lastig ding. Tijdens dit gesprek lopen we door Eigoli Park. Het park waar er de kans voor jonge mannen en vrouwen om aanspraak te krijgen, een telefoonnummer uit te wisselen. Het is er druk, vol met beelden en fonteinen en aangeharkte perken. In bedekte termen en onopvallend worden hier dus vriendschappen gesloten of zoals wij zeggen, gedated. Maar een eerste date zal altijd vergezeld gaan met pa of broer of anderen.

Deze dagen in Tabriz zijn behoorlijk warm. Het op en af doen van de helm en dan weer op doen van de hoofddoek is in de eerste dagen voor Lilian behoorlijk wennen, acclimatiseren maar dus. We starten in de ochtend heel vroeg met rijden en stoppen op tijd, voor het heetste moment van de dag. ’s Avonds gaan we met Armin naar zijn stam-café. Hier komen zijn vrienden en blijkbaar ook zijn vriendin die hij dan wel in het geheim heeft en alleen hier ontmoet. Het is een café waar veel schrijvers, toneelspelers en dichters komen. Opvallend dat iedereen rookt, het staat er blauw. We drinken een smoothie. We worden aan iedereen voorgesteld in de vriendenclub. Er komen steeds meer vrienden bij en het lijkt wel een ondervraging. Is het waar dat Nederland laagland betekent? Hoeveel mensen wonen er? En de mooiste: Klopt het dat de winkels bij jullie magic-cake verkopen? Ze bedoelen natuurlijk de hash-cake maar helaas, nee die is niet te koop, die moet je zelf bakken.

De volgende dag willen we met de motor naar Kandovan, een dorp in karst-stenen rotsformaties. Armin biedt aan dat we bij hem thuis slapen (we zeggen geen nee natuurlijk) en hij stapt achter op de motor om mee te gaan naar Kandovan. We bekijken het overigens nog steeds bewoonde dorp in de rotsen. Tijdens de lunch, kebab met rijst, begint Armin weer over het versieren-ding, hoe kom je nou op een goede manier aan een goede vrouw. 

We rijden terug naar Tabriz en komen aan bij het huis van Armin. Zijn oma woont op de bovenverdieping en zij verwent ons met allerlei eten, ook al vertellen we dat we net lunch hebben gehad. We worden uitgenodigd om met Armin en zijn vrienden een qalyan te roken oftewel een hubblebubble. Waterpijp want dat is het geluid dat het maakt, hubble-bubble. Aangezien wij beide geruime tijd gestopt zijn met roken zijn we een beetje huiverig voor het hughuhgu-hoest-effect. Dat valt reuze mee en het is superlekker!  Half hangend, zittend op een thee-zit-lig-hang bank vergezeld van thee genieten we om en om van een sinaasappel-variatie deze dag. Heerlijk! 

’s Avonds eten we een sandwich met de familie van Armin bij hen thuis. Zijn vader is streng gelovig en erg gastvrij. Hij geeft aan dat als we wat nodig hebben, dat gewoon moeten aangeven. Het huis is werkelijk bezaaid met Perzische tapijten, overal. We vragen ons af waar iedereen slaapt nu wij de kamer van Armin en zijn broertje krijgen om te slapen. Later zullen we merken dat in Iran en ook andere landen hier  niet moeilijk over gedaan wordt. Je sleept een soort van opvouwbaar matras, liefst in alle kleuren van de regenboog met kussen met je mee en zie; er is een bed in woonkamer op het Perzisch tapijt! 's ochtends is er een emotioneel afscheid, zowel Armin als zijn vader zien ons niet graag gaan. Ze zouden graag willen dat we nog langer bleven.

We rijden naar het oosten richting Kaspische zee. Het is holidays voor de Iraniërs. Op 4 juni is de geboortedag van een belangrijke Imam. En op 5 juni de sterfdag van Imam Khomeini. En omdat deze feestdagen opgevolgd worden door een vrijdag, zeg maar de zondag van de Islam, komt het dit jaar wel erg goed uit allemaal. De Iraniërs maken net als wij in Nederland gebruik van de gelegenheid. Ze knopen er nog een dag aan, maken er een extra lang weekend van en iedereen gaat op pad! Vanuit Khalkhal rijden we door een prachtig berggebied. Langs de weg worden de schapen vers geslacht, we zien ze liggen op het blok en rijden langs een plas bloed.  Ze worden alvast op de barbie gelegd voor later die dag. Het zal een drukke dag worden. We ontmoeten een stel studenten uit Tabriz, die echt enorm trots zijn dat ze met Lilian op de foto mogen.

We rijden door de Jangal, een vochtig en groen bos richting de zee. Langs de weg in berm zie je overal thee-tentjes met van die thee-hang-ligbanken, voorzien van kussens, Perzische kleden en schaduw. Ook zien we hele gezinnen slapen naast de auto om maar zo vroeg mogelijk bij de Kaspische zee te zijn. Iraniërs zijn gek op kamperen en hebben allemaal een soort van 2seconds-opgezet tenten. Ze staan soms overal in de parken.

Ook wij brengen een bezoekje aan de Kaspische zee. De weg erheen is bezaait met tentjes waar badkleding, handdoeken verkocht wordt. Het strand is een rare gewaarwording voor ons. Iedereen is volledig gekleed. Links, 100 meter verderop een enorm scherm dat van het strand diep de zee in loopt. Hierachter zwemmen de vrouwen. Verderop, in een afgezet gebied maar niet afgeschermd, zie  je mannen zwemmen. Ook loopt er politie op het strand om te controleren of alle regels uit de wet die de kleding voorschrijft, worden nageleefd. Langs de boulevard staan overal de één-seconde tentjes.

Het dal tussen berg en zee wordt gebruikt voor de teelt van rijst. Overal zijn mensen aan het werk in de rijstvelden. De Iraanse korrel rijst is lang en droog en heeft die typische rijstsmaak. 

We rijden terug het land in richting Qazvin, de volgende Zijdenroute-stad. De temperatuur loopt op tot boven 35 graden. In een park liggen we in de schaduw te rusten en te eten, Een Iraanse vrouw komt kleine komkommers brengen. ’s Avonds overnachten we in Khalkhal. Als we twee stokbroodjes kebab en drinken kopen om mee naar de hotelkamer te nemen, krijgen we alles gratis mee van de kebabshopeigenaar. Het is vandaag een feestdag en Iraniërs geven dan allerlei dingen gratis weg. Hij wil een foto met ons en zijn vrienden.

Voor ons is veel van wat wij hier en ook in Turkije aan voedsel tegenkomen min of meer gewoongoed. We wonen in Deventer immers in Klein Istanbul en alle etenswaar zoals de kleine komkommers, maar ook de kebabs, de kruiden, vruchten zijn ook bij ons om de hoek te krijgen. Maar nieuw in dit geval is dat de mensen de komkommer in de zout dopen en dan opeten. Heerlijk als het zo warm is en goed voor de vochthuishouding.

’s Avonds in Qazvin gaan we op zoek naar eten, trouwens niet voordat Lilian een andere hoofddoek heeft gekocht. Een roze, lichter van kleur en hopelijk minder warm en meer charmant. Enfin, op zoek naar eten lopen we dwalend door de straten. We zien alleen maar smoothie-barren. Op een gegeven moment stopt er een auto, de man op de passagiersstoel roept: ‘Can I help’ en ‘Sprechen Sie Deutch?’ En voor we het weten zitten we achter in de auto bij 2 Iraanse broers waarvan er een in Bremen woont en een monoloog begint. De details beschrijven we hier maar niet, laten we zeggen dat deze Duitser enorm verwesterd is en zijn islamitische, Iraanse roots totaal kwijt is. Verzin er een paar Duitse scheldwoorden bij en je kan bijna horen wat deze man zei. Hij brengt ons naar een zeer goed restaurant, bestelt daar voor ons het beste eten dat er is, betaalt ook nog een deel en eet een beetje mee. Zo snel als hij eventjes in ons leven kwam, zo snel was hij er ook weer uit. Met een: ‘Tjüss!’ en ‘Oh ja zorg dat je de 18e uit het land bent want dan begint de ramadan.’ Dat was in ieder geval zijn reden om de dag er op weer richting Duitsland te vertrekken. We hebben heerlijk gegeten, saffraanrijst met kebab en qimeh nasar (of gheymeh nasser), de specialiteit van Qazvin. Lamsvlees, saffraanrijst, pistache en granaatappel.

In Qazvin bezoeken we de moskee  Masjid-e-Jameh Atiq, de oudste moskee van Iran, de eerste bouwselen zijn uit 900. Later heeft Djengis khan hier huisgehouden en een groot deel vernietigd. Het is prachtig gerenoveerd allemaal. Ook de caravansarai Sa'd al-Saltaneh en de bazaar zijn de moeite waard. Vooral de cavansarai is buitengewoon mooi opgeknapt. Omdat het holiday is wemelt het in Qazvin van de toeristen uit Tehran. Modern geklede mensen die vaak erg goed Engels praten. We eten een qimeh nasar bij de caravansarai. 

We bezoeken Aminiha Hosseiniyeh, een traditioneel huis van meer dan 200 jaar oud. Het originele Perzisch tapijt van de woonkamer ligt in het Louvre. Het is een van weinig bewaarde echt oude huizen. We komen tegelijk aan met een Iraans gezin dat goed Engels spreekt. Zij nemen ons op sleeptouw en vertalen alles wat er gezegd wordt. Zo kunnen we meegenieten van de interessante rondleiding die de gids geeft. Bij de constructie van het huis is goed nagedacht over klimaatbeheersing. Zo was er een soort airconditionings systeem, door middel van een fontein in het midden van het huis waarover de wind van buiten voor verkoeling zorgde. En de enorme wand van glas-in-lood dat de muggen en vliegen bij avondlicht op het verkeerde spoor zette.

In het donker komen we aan bij de Imanzadeh-ye Hossein en er is die nacht een zoete inval. Een imanzadeh is eigenlijk het heilige graf van een Iman, een shrine in dit geval van de kleinzoon van Imam Reza. Mensen lopen er binnen om te bidden, gezinnen gaan er binnen om te picknicken, alles is vrolijk verlicht, alles vanwege de feestdag die dag. Een bonte, kleurrijke en gezellige ervaring. Ook hier zijn mensen weer aan het kamperen in het park.

We hebben onderweg in Armenië een stel Zwitsers op de motor ontmoet die op de terugreis waren van Iran naar huis. Zij hadden de  gouden tip om op een vrijdag, rustdag in Iran, Tehran binnen te rijden. Tehran is een stad met 15 miljoen mensen en iedere dag komen en gaan daar nog eens 3 tot 5  miljoen mensen heen om te werken. Het verkeer in Tehran heeft over de hele wereld een naam en niet altijd positief. Hell, don’t go there, why Tehran, zijn enkele van de dingen die wij hoorden. Tehran schijnt een van de ergste luchtvervuilendste steden te wereld te zijn.

Met de GPS op koers vertrekken we vroeg uit Qazvin en rijden strak om 11 uur Tehran binnen. Het verkeer is echt rustig, auto’s rijden wel over 4 banen i.p.v. 3 maar er is sprake van een flow. Het gaat zoals het gaat en iedereen is rustig. Er is geen agressiviteit te bemerken, hooguit een bepaalde mate van ongeorganiseerdheid. Feit blijft dat de meeste automobilisten hier met dit rijgerag in Amsterdam binnen de kortste keren aan de kant zouden worden gezet door onze agenten. ‘Bent u gek geworden meneer?’

We moeten in Tehran zijn om de aanvraag voor transit-visum voor Turkmenistan te doen. Dit visum is geldig voor 5 dagen en moet voorzien zijn van een vaste inreisdatum. Aangezien we dat nu, ruim 2 weken van te voren pas kunnen inschatten, konden we dat niet op een eerder tijdstip doen. We maken een globale inschatting en hopen dat we op 18 juni het land in kunnen. We gaan samen met een Duitse fietser tijdens de spits met de metro naar de Turkmeense ambassade in Noord Tehran.

Metro in de spits is eigenlijk in iedere stad wel een beleving. In Iran zijn er speciale WOMEN-ONLY metrostellen. De anderen stellen zijn voor allen, niet alleen mannen. Eerst meende Lilian dat wat een onzinnig was. Na een kleine klemvast ervaring tussen mannen die duidelijk niet aan westerse vrouwen gewend zijn, was de stap naar de overkant snel gemaakt. Meerdere echtparen houden over en weer contact met elkaar over het hek dat het metrostel in twee-en verdeelt. Segregation, een woord dat we vaker horen in dit  land. Scheiding van mannen en vrouwen.

Toch wordt niet strikt aan de scheiding gehouden. Tijdens een enorm drukke periode wordt ook de minder ter been zijnde opa in het deel van de WOMAN ONLY gedrukt. Daar is het tenminste rustiger en heerst er een rustige sfeer.

Aangekomen ruim voor openingstijd bij de ambassade van Turkmenistan, staan we als eerste in de rij. Dat is mooi. Snel de aanvraagpapieren ingevuld en met pasfoto aangeleverd en hop! We kunnen de stad in. Denken we. Want wie komt daar de berg op fietsen? Raphael!! We wisten dat Petra en Rapha in de stad zouden zijn. Het is erg leuk om elkaar weer te treffen na 4 weken en besluiten samen te  picknicken in Park-E-Shahr die avond om bij te kletsen.

Die dag brengen we een bezoek aan de voormalige ambassade van de U.S.A.. Vooral de muren rondom het gebouw die volgespoten zijn met graffiti zijn de moeite waard. Het is een herinnering aan de ongelooflijke anti-USA stemming in de jaren 70 en  80. Voor de oudere lezer zal bekend zijn wat hier gedurende de revolutie is gebeurd, het was dagelijks op tv. De jongere lezer moet maar eens googlen voor de details over dit gijzelingsdrama in 1980 van tientallen ambassadepersoneelsleden. Overigens hebben wij van geen enkele Iraniër die wij spraken, vernomen dat die enorme haat en anti-USA-houding vandaag de dag nog actueel zijn. Integendeel, veel Iraniërs zijn modern, gedragen zich westers en luisteren ook naar westerse muziek. Op de nieuwszenders is het wel een komen en gaan van statements over de verschillen tussen oost en west. Het sentiment daar kan wel omslaan in anti-westers maar ook zeker in anti-Saoedi-Arabisch. Een persoon die wij spraken gaf aan dat de houding van Iran tijdens deze gijzeling ‘a hugh mistake’ was geweest. Het heeft Iran in een isolement gebracht zo zei hij en daarvan ondervindt het land nog steeds de gevolgen.

Wij trouwens ook. Als buitenlander is het niet mogelijk om op welke wijze dan ook een financiële transactie te doen. Gevolg van de boycot. Even een Perzisch tapijtje met je creditcard kopen, is er dan ook niet bij. Daar word je creatief van. We spraken carpet-salesman die een broer in Canada heeft. Hij laat het geld aan hem overmaken als hij een tapijtje verkoopt. Slim! Geld in Iran is een apart verhaal. Je hebt de Rial, de officiële munteenheid. Maar iedereen heeft het over Toman, voor het dagelijks gebruik. Op de briefjes staat het bedrag in Rial. Een Toman heeft één nul minder dan een Rial. Zo blijf je in Iran wel scherp als een taxichauffeur zegt 10. Bedoelt ie dan Toman of Rial? De enige manier om aan geld te komen is je euro’s of dollars te wisselen. Dat kan officieel bij een wisselkantoor of op straat. Op straat krijg je een hogere koers. Vaak werken deze mannen ook weer samen of met of voor die wisselkantoren. In Tehran heb je een speciale plek waar er tientallen geldwisselaren actief zijn compleet met telefoontjes en geschreeuw en gewissel. Het is de beursvloer van Tehran maar dan op straat onder de bomen.

In Tehran besluiten we wat aanpassingen te doen i.v.m. de hitte. Vooral de helm van Lilian, zwart, helemaal dicht en bekleed, is een sauna van binnen. Maar wat te doen als je in een miljoenenstad bent. Niet getreurd, we benaderen de contactpersoon in Tehran van Horizon Unlimited (HUBB), het motorreizigersplatform over de hele wereld. Deze reageert gelukkig erg snel en Ebi helpt ons aan een adres waar je goede helmen kan kopen. De andere helm gaat met de Iran Post naar Nederland.

Bij de KTM shop worden we prima geholpen door mr Kamro. Hij vertelt dat het voor Iraniërs na de revolutie niet meer mogelijk is om een motor met meer dan 250 cc te kopen. Dan zou je namelijk sneller zijn dan de politiemotoren. En aangezien er een paar keer moord- aanslagen zijn geweest vanaf een motor en de politie deze daders nooit heeft kunnen pakken, is het sindsdien verboden. Het gekke is, dat er wel motoren van meer dan 250 cc in deze zaak staan. Hoe zit dat dan? Aarzelend zegt hij dat het voor de racerij is en later bekent hij: in de nacht rijden we er op, door de stad. Dan kan de politie ons niet pakken. Het leven in Iran en de mensen zijn één ding. De wet, de overheid, de handhavers zijn een totaal ander ding. Het zijn 2 werelden naast elkaar.

Die avond gaan we met Ebi, fervent motorrijder èn lid van de HUBB, naar de “Roof of Tehran” de plek net ten noorden van de stad met prachtig uitzicht. Het ligt op een berg, het is er koel en je kunt er lekker eten, kletsen, wandelen, theedrinken. Ebi blijkt een zeer aardig, betrokken persoon, met een kritische blik op alles. We hebben een erg leuke avond samen met goede gesprekken. Dit was onze man van Tehran.

Ook kopen we nog extra zomerhandschoenen omdat met dit weer onze eigen handschoenen aan de vingers blijven plakken door al het zweet. Ook pakken we onze camelbags onder uit de tassen, zodat we tijdens het rijden kunnen blijven drinken. In Tehran heb je wijken met dezelfde winkels. Ons hotel bijvoorbeeld ligt in de auto-shop-wijk. Zo heb je ook een motor/brommer shop wijk. Hier vergapen wij ons aan de vele vele winkels en veel betekent hier honderden kleine winkeltjes. Helmen, sloten, tanken, spatborden, bagagerekken. Als je ergens binnen stapt waar ze het niet hebben wat je zoekt, lopen ze gewoon met je mee naar een winkel waar het wel te krijgen is.

We vertrekken richting het oosten, de bergen in en willen we in een paar dagen in Mashhad zijn. Daar kunnen we het visum voor Turkmenistan ophalen. Bij onze eerste stop bij een benzinestation, krijgen we thee en vers brood. Mensen vragen of ze een foto mogen maken. Ook zijn er vrouwen die speciaal met Lilian op de foto willen. Mèt motor. Onderweg zijn we tientallen keren gefilmd en gefotografeerd vanuit de auto’s.

We komen langs een camping langs de Kaspische zee in Kenar Darya. We besluiten er te kamperen, het is mooi weer en het is niet druk. Als we met de campingbaas praten, die erg vereerd is met zijn buitenlandse gasten, worden we geïnterrumpeerd door de politie. Ze willen ons paspoort zien, de visa en willen een kopie van het paspoort (hebben we gelukkig bij ons). Later gebeurt het zelfde maar dan door 2 militairen (hebben we gelukkig een kopie van het visum voor). Controle van het paspoort en de visa. Eigenlijk vinden ze het maar niets, dat wij kamperen. Ze bieden aan om in het hotel verder op te gaan. Dat aanbod slaan we af. Dan gooien ze het over een andere boeg. Ze vinden dat we naar het hotel moeten want het is niet veilig hier. De campingbaas betrekt maar wij vinden kamperen juist leuk. Dus we zetten de tent op. De campingbaas is blij en ook bezorgd dat er iets met ons gebeurd. Hij komt om het uur kijken hoe het met ons gaat. Eerst proberen we onze tent in zo’n betonnen overkoepeling, soort muziekkoepel te plaatsen. Dat doen de Iraniërs immers ook. Anders dan de Iraanse tenten, hebben die van ons haringen die er voor zorgen dat de tent overeind blijft. Helaas dat wordt hem vandaag niet in de betonnen vloer dus we zetten de tent gewoon in het zand naast de muziekkoepel.

Alle medewerkers van de camping zijn super-vereerd dat wij er zijn. Daarom wordt er deze avond speciaal voor de gelegenheid een extra rondje op de trein gereden, het treintje uit het lunapark. De campingbaas, de badmeesters en juffen hebben de grootste lol met ons in het treintje.

We rijden verder naar het oosten, aan de noordelijke kant van de doorgaande route richting Mashhad. De wegen zijn goed, en vooral in de bergen erg bochtig en mooi. Groene bossen en gele akkers wisselen elkaar af. We zien onze eerste kamelen! Soms in de dalen stijgt de temperatuur en in de bergen is het prima te doen. We komen door een prachtig natuurreservaat, Golestan geheten. We lunchen wat in een parkje in Garmeh en als we aan iemand vragen of er ergens toilet is, neemt hij ons mee. Naar zijn werkplek. Naar de lokale bank. Mee naar binnen. Daar mogen we naar de WC. Met onze stoffige motorpakken lopen we in het zweet door het poortje achter langs de balies langs het werkend bankpersoneel. Om te plassen, geld kunnen we er niet opnemen. En uiteraard kunnen we niet wegkomen bij de bank zonder het drinken van een chai. 

We rijden door een prachtig rotsig en geel woestijnachtig gebied tussen Jarjam en Chahar Borj. Onderweg liggen er dorpjes in groene valleitjes met bomen en water. We komen aan in Bojnurd. Een onbeduidend stadje waar we alleen maar hoeven te zijn om te overnachten om weer door te rijden naar Mashhad. Denken we. Op het plein bij het hotel worden we al snel aangesproken door iemand achter op een brommertje. Of hij kan helpen? We leggen uit dat we willen slapen en dat we $60,- een beetje veel vinden. Of er iets anders is?  Hij denkt even na en zegt dan dat hij nog een uur moet werken maar dat we daarna van harte welkom zijn om bij hem thuis te verblijven. In Iran geldt er maar één reizigersadvies en dat is ja zeggen dus zeggen we ja.

Ali neemt ons deze middag en de dag er na op sleeptouw door zijn stad, langs familie en vrienden en langs de beste ijsshop van Bojnurd om falodeh, een soort softijs met pasta erin te proeven. Hij laat ons de beste picknick en kampeerplek van de omgeving zien, Baba Aman Spring. Waar een waterval een soort van park gecreëerd heeft en waar je kan eten en relaxen onder de gigantische moerbeibomen. Het is er druk met picknickende gezinnen. We proeven het beste brood van de stad en slapen bij hem in een mooi, luxe appartement met zicht op de stad en bergen waar we vandaan gekomen zijn. We maken kennis met zijn vrouw, kinderen, zussen, broer, zwager en vrienden. De volgende dag is het vrijdag en gaan we eerst ’s ochtends ontbijten, kondigt Ali aan. Okay, prima.

Ali en zijn vrouw nemen ons mee naar een achteraf plekje in de stad, een soort oase met enorme bomen en veel groen waar de schaduw je beschermt tegen de hete zon. Er bevinden zich al een paar mensen die ons hartelijk begroeten. Ali vertelt dat ze 2 keer per jaar een ontbijtpicknick met deze groep vrienden hebben. En vandaag dus ook. Hebben wij weer.

Onder een enorme moerbeiboom gaan we met zijn allen met een enorm kleed staan en Ali klimt in de boom. Hij schudt en duizenden moerbeien vallen naar beneden. Ze zijn vet, wit en zoet. Heerlijk. We zijn van deze vrucht gaan houden. In Armenië waren ze nog niet rijp genoeg maar hier, een paar weken later in Iran zijn ze perfect. De Iraniërs laten ze drogen in de zon om ook in de winter nog een knabbel te hebben. De moerbeibomen zijn werkelijk overal hier, in parken, langs de weg, in de wildernis, overal. De rode zijn ook lekker, de witte zijn superzoet en hebben wij liever.

Wat we trouwens nog wel gek vinden is dat de Iraniërs hun abrikozen nu al van de boom halen Ze zijn klein, hard, groen en zuur. Dat is toch zonde! Straks in september moet je ze plukken, dan zijn ze rijp, geel en supersappig. Met een flinke dot zout er over, is het ook nog wel te pruimen. Waarschijnlijk hebben ze in Iran een overdosis aan abrikozen dat ze ze nu al plukken. Zo maak je het hele jaar gebruik er van, dat dan weer wel. 

Terug naar het ontbijt. Van alle kanten komen kleden tevoorschijn en kussens. En iedereen heeft eten bij zich en alles wordt gedeeld. Eén man maakt een vuur om chai te zetten en een andere man pakt zijn trommelinstrument en gaat zingen. Het is prachtig. Later komt er een viool bij en gaan mensen dansen. We genieten zo onder de moerbeibomen!

Op een gegeven moment kondigt Ali aan dat we, tot zijn spijt, moeten gaan. We moeten naar zijn familie om te lunchen. Op zijn buitenhuis of garden zoals hij het noemt. Errug. We rijden naar andere kant van de stad, scoren een kebab met rijst en rijden via een achterafpad naar zijn buitenhuis. Het is een groot huis dat basic is ingericht met een keukentje en een buitentoilet. Boven is prachtig uitzicht en ruimte om te slapen. Iedereen zit in de schaduw op kleden, we drinken chai, eten zoetigheden, koekjes, watermeloen en spelen tric-trac.  Iedereen is vrolijk en blij dat wij er zijn. Sommigen praten Engels en dan kom je nog wel ergens met een conversatie. De muziek gaat op 10 en er gaan mensen dansen. Wij moeten mee dansen. Uiteraard. Lilian blijkt aanleg voor het Iraanse ritme te hebben. Ali komt aan met een flesje zelfgemaakte wijn, het feestje is compleet. Als wij denken dat het tijd is om naar huis te gaan, is het half 10 ’s avonds. Dan steken de Iraniërs nog de barbecue aan om er gepofte aardappelen op te maken. Dit was wederom een fantastische JA voor Iran! 

De volgende ochtend vertrekken we om 5 uur ‘s ochtends om de grootste hitte voor te blijven richting Mashhad. De thermometer geeft 25 graden aan op het koudste moment van de dag. Ali stopt nog wat brood, walnoten en kaas in onze koffers. We mogen hem erg graag, hij heeft ons superdagen bezorgd en vinden het deze keer best  moeilijk om weer te vertrekken.

Reizen bestaat uit, naast vele andere dingen, telkens ergens vertrekken. Vaak met een nog in te vullen verwachting voor de komende dag, wat gaan we zien of wat gaan we meemaken. Het is een wens om iets te zien of te beleven. Het is ook iedere keer vertrekken van een plek of bij mensen waar je het erg leuk had. Of waar je iets moois beleefde. En vaak met het besef er waarschijnlijk niet meer weer te keren. Of misschien wel. Dat weet je van te voren niet.

We rijden om 11 uur ’s ochtends Mashhad binnen en het is 38 graden. Omdat we de LOI via een reisagentschap in Nederland hebben aangevraagd, waren we verplicht er twee overnachtingen te boeken. We kozen voor Mashhad, tweede grote stad in Iran met 3 miljoen inwoners. We worden verrast door een 4-sterren hotel, midden in het centrum op 200 meter van de Holy Shrine van Imam Reza. Voor Iraniërs en andere sjiitische moslims de belangrijkste pelgrimsplek na Mekka. Mashhad is een rijke stad met veel florerende zaken dankzij miljoenen pelgrims per jaar.

We zoeken contact met Vali van Vali’s Homestay omdat we niet alle dagen in het 4 sterren hotel kunnen, willen verblijven. Nadat we Vali hebben ontmoet bij zijn zaak en hij ons enthousiast het een en ander heeft uitgelegd over zijn beroep, tapijtrestaurateur, bezoeken we de tegenover gelegen Holy Shrine. Nu we er toch zijn. We krijgen als westerling een gids mee. Dit is om te voorkomen dat we op plekken komen waar alleen Moslims mogen komen. Alle vrouwen moeten een chador als ze naar binnen gaan om en gelukkig zijn die overal te leen in Mashhad. De gids helpt Lilian om de chador om te doen en niet meteen een been te breken. We zien prachtige gebouwen, de koepel van de moskee en binnenplein waar mensen bezig zijn met een begrafenis. Een stuk of drie. Op het open plein dragen de mannen de kist. Als je heel veel geld hebt dan laat je je familie lid hier begraven. Draagt weer bij aan extra kans op privileges in de hemel. Volgens de moslims ben je  op aarde om je voor te bereiden om het hiernamaals en het zo goed te doen dat je een plekje in de hemel krijgt. Zo niet dan straft Allah je. We komen op de foto met de directeur van de bibliotheek. Iedere bezoeker komt op de foto in de vitrine te hangen. Hij laat ons de Nederlandse afdeling van de bibliotheek zien. Naast vertalingen van de bepaalde verzen uit de Koran, vinden we ook kinderboeken en Nederlandse literatuur. Grappig. Naast de Holy Shrine is op deze plek ook een enorme universiteit met verschillende faculteiten.

Het hotel heeft een aangename binnentuin waar we lekker eten en we gaan op pad om het Turkmeense visum te verkrijgen. De eerste taxichauffeur bleef maar rondjes rijden en bleef zeggen dat hij het wel wist waar ambassade was. We drukten hem wat geld in handen en namen een andere taxi. Deze wist het wel. Iran en taxi’s is een verhaal apart. Soms lijkt het alsof iedereen met een auto door de stad cruiset en hoopt op een betaald ritje. We mochten ook meemaken dat iemand zei dat hij geen geld wilde hebben maar het gewoon leuk vond om ons te vervoeren.

Bij de ambassade staan 2 reizigers, een Japanner en een Europeaan. Ze moeten enorm lachen als wij komen. Ze zeggen dat zij het welkomstcomité zijn om ons te ontvangen. Het blijkt dat zij in Vali’s Homestay verblijven. Vali had in zijn bezorgdheid dat wij zijn homestay niet konden vinden, hen opdracht gegeven zijn kaartje af te geven aan ons om zeker te stellen dat wij wel bij hem aankomen. Vali wist dat wij vandaag naar de ambassade zouden gaan.

Het visum is in 15 minuten in the pocket! We verhuizen van het hotel naar de Homestay  van Vali, waar we verblijven, ontbijten en het avondeten met alle reizigers hebben, gezellig met zijn allen in kleermakerszit op het Perzisch tapijt. ’s Avonds mag Lilian met de vrouw van Vali mee de keuken in om wat Iraanse gerechten te leren koken. Gezellig. Het lukt Lilian niet om een Nederlands recept te bedenken. Het is blijkbaar ver weg gezakt.

We gaan een dag op pad met Vali. We bezoeken een dorp, Kang, dat zich beroept op het feit al 3000 jaar daar zo te liggen. We bezoeken een dorpsbewoonster die ons, in haar houten huis, thee schenkt en gedroogde moerbeien voorzet. In het dorp lijkt de tijd stil te staan. Huizen zijn eeuwenoud, met houten constructies en leem. We rijden naar een restauranteigenaar waar we dizzy leren maken, een soort paté van lam, aardappel, tomaat. Het is heerlijk. We gaan die middag naar een traditionele Hamam. Nog steeds in gebruik in het dorp en zo te zien al tientallen jaren oud. Sommige mensen in het dorp gebruiken dit als wasbeurt aangezien ze geen douche thuis hebben. We worden gescrubd, gemasseerd, gedoucht en onthaart. Niet perse in die volgorde en zeker niet gezamenlijk. Voor de vrouwen in Iran is de hamam de plek om lekker jezelf te zijn en te kunnen ontspannen. Geen hoofddoekjesvoorschrift, geen gedragsnormen zoals op straat. Het was een mooie culturele ontspannend dag.

De volgende dag vertrekken we vroeg richting Iraan-Turkmeense grens. We horen van andere reizigers dat Turkmenistan heet is, tot wel 42 graden. In de bergen richting grensplaats Bajgiran is het zeker anders, daar zakt de temperatuur naar 17 graden. Brrrrr…. We komen aan bij het Iraanse deel van de grens en hopen dat alles voorspoedig zal gaan zodat we op tijd in Asgabat kunnen zijn. We gooien nog wat laatste benzine in de tank om de 25 kilometer door niemandsland te overbruggen. Als we naar het hokje lopen voor de carnet de passage af te stempelen, horen we een motor. Daarover de volgende keer meer. 

Dit is wat wij vinden van Iran: Een land met twee gezichten. Het gezicht buiten op straat is dat van de overheid. Doordrenkt met moslim-gewoonten/beperkingen. Het andere gezicht is dat van de mensen, dat zich het beste toont achter de voordeur. Wij hopen van harte dat de atoomdeal voor de Iraniërs een positieve verandering in hun leven, keuzes en toekomst gaat betekenen.  

Statistieken:

1 euro = 36450 Iraanse Rial = 3640 Toman

1 liter benzine = 1000 Rial voor 91 octaan en 700 Rial voor 80. Dat is een erg laag octaan gehalte, rustig op het gas, dan gaat het prima. Anders gaat hij pingelen en dat mag niet. 

Kilometers = ruim 2500 km

Een keer motor laten vallen (Lilian)

Ergernis nummer één : de vele vele speedbumps aan begin, midden en eind van ieder dorp of stad. 

Hoogste temperaratuur; 40 graden. Geen regen.

Voor foto's behorend bij dit verslag klik HIER