Op tijd in de ochtend arriveren wij bij de grens want inmiddels hebben we de meest vervelende ervaringen van andere reizigers over deze grensovergang gehoord. Bij een wachthuisje, vlak bij een brug moeten we geld betalen. Eenmaal in dollars, en eenmaal in Turkmeense Manat. De laatste Manatten die we zojuist gespendeerd hebben aan samsa (gevuld broodje) en water. Maar niet getreurd, er staat uiteraard iemand die ons voor een fijne koers aan Manatten kan helpen. Blijkbaar is dit een soort tol voor de ijzeren pontonbrug die over de grensrivier de Oxus oftwel Amu Darja loopt. De rijen Turkse vrachtwagens is honderden meters lang. Er is maar ruimte op de rijbaan voor één voertuig overheen en niemand trekt zich daar wat van aan. Dit resulteert in een chaos aan passerend verkeer, slingerend heen en weer over ijzeren en houten drempels die de ponton aan elkaar bindt. Onze samsa’s eten we wat verdekt, met de rug naar de mensen toe, op. De ramadan is begonnen en we willen wel wat rekening houden met het feit dat deze mensen bij 38 graden geen water drinken en niet eten. Bij de Uzbeekse grens wil men dat we alle tassen afpakken van de motor en onder een scanapparaat leggen. Niet dat ze iets zien door al het aluminium van de koffer. De bepakking hoeft gek genoeg niet open. De medicijndoos wordt uitgebreid gecheckt. Van een aantal wil men de werking weten. Ze zijn behoorlijk scherp op narcotica, ook bijvoorbeeld slaapmiddelen of codeïne. De mobiele telefoon wordt helemaal doorgespit op verboden foto’s. Behoorlijke inbreuk op je privacy maar er is geen alternatief. Stennis schoppen betekent alleen maar vertraging in tijd. Guido gaat er eens rustig bij zitten om niet de indruk te geven dat we haast hebben. Dit is het teken waar de beambte op wachtte en na vijf minuten heeeel langzaam door de medicijndoos te gaan, houdt hij het voor gezien. Buiten wil iemand nog ghraag even een half litertje benzine aftappen van de motor van Guido voor een gestrande auto. Nou ja je doet je best maar. Na twee uur mogen we doorrijden, wat in verhouding tot andere reizigers die we spraken nog best kort is. Ook in Uzbekistan is het heet. We rijden de laatste 100 km van de dag over een matige rechte asfaltweg vol gaten en komen in het über-schattige stadje Buchara terecht. In Nederland heet zoiets dan een openluchtmuseum. Het centrum van Buchara is ook vooral voor toeristen het centrum van de Bucharezen ligt verderop. We arriveren bij Rustam en Zukhra, een guesthouse met prachtige kamers, in wit met veel hout en een fantastische badkamer, met een idyllische binnenplaats voorzien van banken met gekleurde kussens en tafels. Midden in het centrum aan de Lyabi-Hauz, het centrale plein. Hier kunnen we wel even blijven! De airco is heerlijk en staat op een verkoelende 28 graden. Buchara of ook wel Buxoro heeft echt prachtig gerenoveerde gebouwen, de hele stad is het aanzien waard. Het is er toeristisch te noemen. Moskeeën, minaretten, bazaars en medrassa’s in overvloed. Schitterend met blauwe tegels in de zon. Bijzonder dat hier zoveel bewaard is gebleven, want in de Sovjet tijd zijn veel (geloofs-)gebouwen vernietigd in de hele USSR. Het was verboden om geloof in het openbaar te belijden en moskeeën werden omgebouwd tot supermarkten en bioscopen. We slenteren door de stad, langs een binnenvijver waar je heerlijk onder de moerbeiboom thee kan drinken. In de stad lopen groepen toeristen uit alle delen van de wereld. We worden aangesproken door een geldwisselaar. Of we bij hem thuis komen eten die avond (tegen betaling uiteraard). Ja natuurlijk, altijd leuk. We lopen langs een hotel en zien daar 2 motoren staan met bagage. De eigenaren zijn er niet dus we lopen weer door. Als we in ons guesthouse terug keren, zit Uli op het terras! Hoe…!? denken we. Ach, natuurlijk, onze motoren staan voor de deur dus hij had ons snel gevonden. Buchara is niet groot. We praten bij over onze belevenissen onderweg van Mary naar hier en alles grensperikelen, vooral aan de Uzbeekse kant. De Nederlanders Richard en Lorena met de Landrover verblijven ook in deze straat, weten we. We zagen hun auto geparkeerd. Uli vertelt dat hij de 2 Zwitsers op de Triumphs gesproken heeft, die ook in de stad verblijven. Gezellig weer. Het geld in Uzbekistan is echt grappig. Eén miljoen Sum is ongeveer 350 euro waard dus iedereen loopt met enorme stapels biljetten op straat. Voor ons even wennen. Alle Uzbeken kunnen de biljetten in hun hand razendsnel tellen. Dat begint al van kind af aan. We proberen de methode van het snel tellen onder de knie te krijgen, de laatste dag lukt het Guido al aardig snel. Op straat kun je behoorlijk onderhandelen over de wisselkoers. Het is een spel waarbij de wisselaar na het eerste bod al wegloopt en Guido speelt het spel mee. Stoïcijns nee blijven roepen totdat de hoogste koers geboden wordt. Midden op de drukke straat bij de bazaar tellen we de 220 biljetten van 1000 Sum want groter heeft de geldwisselaar niet. Het tellen kost ons wat tijd en de geldwisselaar loopt al weer weg. Met zoveel biljetten is een duizendje meer of minder niet zo erg. We moeten het geld in plastic zakken doen om mee te nemen. We eten ‘s avonds op het binnen terreintje thuis bij onze geldwisselaar. Zoals sinds Iran al normaal is, zitten we ook hier aan een lage tafel op de grond. Vaker nog ontbreekt de tafel en wordt er op het tapijt gezeten op de grond met daarop een zeiltje voor het eten. Het eten is simpel maar voedzaam. Hij heeft zelfs bier voor ons gehaald. Hij heeft lange tijd in Moskou gewerkt toen Uzbekistan nog onder de Sovjet Unie viel. Hij vond het geen slechte tijd, nu is er alleen maar veel werkloosheid. Hij bouwt nu naast zijn huis een nieuw appartementen complex. Buchara groeit nog steeds qua toerisme en het aanbod voor hostels en guesthouses is enorm. We bezoeken een ijzer/smeedmuseum en kopen souvenirs in de bazaar. We bezoeken de grote Mir-i Arab madrassa. Waar mannen juist de tapijten op het binnenplein uitrollen voor de dagelijkse Iftar, het avondeten na zonsondergang tijdens de ramadan. Nu weer zonder hoofddoek voor Lilian maar met een lange rok. Buchara is niet groot en heerlijk door heen te struinen. Er zijn talloze straatjes en steegjes door de woonbuurten rondom de pleinen. Dat doen we dan dus ook bij de late middag, invallende avond als de temperatuur daalt. Aller prachtigst is de Chor Minor, de oude toegangspoort tot een madrassa, verstopt in een woonwijk achter het guesthouse. Het gebouw prijkt ook op de voorkant van de Lonely Planet, het is een mooi plaatje. Het ligt naast een vijver, die vroeger overal in Buchara te vinden waren. Ze werden gebruikt voor allerlei doeleinden zoals het wassen, voor kamelen om te drinken. Ze zijn gesloten toen bleek dat het bron van infectie en dus ziekte en dood waren. Er zijn er nog maar een paar stadsvijvers over en worden om die reden niet meer gebruikt. We lopen langs een opleidingsinstituut en spreken daar met wat jonge artsen in opleiding. Ze studeren hard en hopen op een collage-ship in Europa of Amerika. En op een toekomst daar. Hard studeren en de Engelse taal leren is hun hoop op een betere toekomst. We lopen Uli tegen het lijf. Buchara is kleiner dan Deventer en ook de Nederlanders Richard en Lorena met de landrover komen buurten. We eten samen een maaltijd bij het guesthouse. Als het al donker is, horen we een motor aan komen rijden. Een Fransman op een Transalp, na honderden kilometers door de woestijn. Hij was op zoek naar een slaapplek, zag onze motoren staan en besloot daar te blijven. Hij is totaal op. We halen nog een flesje bier en kletsen door over alle ervaringen. We zijn allemaal blij dat de hete en stoffige woestijn achter ons ligt. In Buchara besluiten we om van motor te wisselen. De gele BMW, van Lilian, heeft een versleten balhoofdlager. Dit is al zo sinds Tehran en het wordt steeds erger. Het sturen op de motor is hierdoor voor Lilian wat onzeker geworden zeker bij lage snelheden. We zetten stuurhendels en zadels over en ze zijn weer gepersonifieerd. Guido neemt contact op met motorzaak MuzToo in Osh (Kyrgyzstan) om een balhoofdlager te bestellen. We hopen daar zo binnen 2,3 weken aan te komen na de tocht over de Pamir highway. Daar liggen nu al onze verse bandjes te wachten, meegenomen vanuit Zwitserland door de eigenaar Patrick! Guido bezoekt nog het fort, uit de 5 e eeuw gebruikt voor militaire doeleinden. Erin zijn wel twintig kleine musea gevestigd over het ontstaan van de stad, het fort en de omgeving. De opzet maakt dat je terwijl je de musea bekijkt het hele fort ziet. De weg naar Samarkant is een lange saaie, met veel meloenverkopers langs de weg en slecht asfalt. In Samarkant is wederom heet en we nemen een hostel met airco. Het ligt om de hoek bij het mausoleum (graftombe) van Timur de Grote en zijn kleinzoon Ulugh Beg, tevens fameus astronoom. We bezoeken het zeer de moeite waard Ulugh Beg Obeservatory, dat hij reeds in de 15e eeuw liet bouwen. Voor de sterren-geïnteresseerden en andere medewerkers bij planetaria in den lande: Ulugh Beg heeft in 1420 een heus sterrenobservatorium gebouwd dat tot in de grond doorliep. Voorzien van een meridiaan boog (onderdeel van de sextant) met een kromtestraal van 40 meter om de afstand tot de sterren en planeten te berekenen. Verdwenen na een oorlog in de 15e eeuw en teruggevonden begin 20e eeuw. Het is één van de belangrijkste archeologische vondsten in de 20e eeuw, aldus een begeleidende tekst. Het schijnt dat Ulugh Beg accurater was dan Copernicus en zijn berekening van een astronomisch jaar week slechts 1 minuut af van moderne berekeningen. Er was een klein, zeer informatief museum bij, over zijn werk en publicaties in die tijd en kopieën van zijn sterrencatalogus en astronomische tabellen. De originelen liggen in Oxford. Toch eens heen. Op de maan is er een krater naar Ulugh beg vernoemd. Terecht. Waarom leren we op school in Nederland niets over deze wetenschapper die minstens zo invloedrijk en belangrijk is geweest voor de wetenschap als Newton? We vonden vond het een prachtig, overzichtelijk en leerzaam museum. Verder bezoeken we het Registan-square, op het nippertje behoed van een totale verdwijning. Het enorme plein is gebouwd onder opdracht van wederom Timur. Het complex bestaat uit moskeeën en madrassa’s en was vroeger een bazaar, handelsplek van de stad, zeg maar een soort van als de Brink van Deventer. Registan betekent zanderige plek en er staan enkele van de oudst bewaard gebleven madrassa’s ter wereld. Oh ja een madrassa is een gebouw waar onderwijs werd gegeven, met name voor de Q’oran. De gebouwen zijn prachtig, we lopen er in en uit en kunnen niet stoppen met fotograferen. Het blauw van de tegeltjes op de koepels en minaretten verveelt niet in de zon. Tijdens een grootschalige renovatie in de jaren 90 zijn de diverse woonwijken in Samarkant ommuurt met stenen muren van een meter of vier hoog. Dit heeft het gekke effect van een soort cleane stad, Precies waarvoor de muren bedoeld waren. Het was de bedoeling toeristen en inwoners van de woonwijken rondom de toeristenattracties van elkaar te scheiden. Voorheen was de stad blijkbaar nogal chaotisch. Door de muren raakten de woonwijken ook van elkaar gescheiden. Nu kan je een woonwijk enkel nog door een beperkt aantal poorten in en uit. Het geeft een soort getto gevoel als je in een wijk rondloopt. Je ziet de drukte en bedrijvigheid in de straten en van de mensen pas als je de poort van de wijk onder door loopt. Ook ons guesthouse ligt in zo’n volkswijk. Vreemd om de bevolking zo achter muren ‘weg’ te stoppen. We lopen ’s avonds door de straten, overal fonteinen met de meest prachtige led-verlichtingen en muziek, spelende kinderen, wandelende mensen. ’s Avonds komen de mensen naar buiten als de temperaturen weer aangenaam worden. We eten een sjasliek in een restaurant. Naar boven op de het dakterras waar er mooi uitzicht is, mocht vanavond niet. Daar is de Iftar gaande, een groep van meer dan 25 mannen nuttigt daar zijn maal. Sjasliek is een gerecht dat je eigenlijk overal en altijd kunt krijgen langs de weg en in de steden en dorpen. De eerste aten wij reeds in Georgië. Als we teruglopen, zien we Richard en Lorena van de Landrover in een restaurant zitten. Zij hebben hun ‘warme’ overdracht aan hun Nederlandse opvolgers, hun 4 weken zitten er op. Ze vinden het niet leuk, wat wij erg goed kunnen snappen. Je krijgt in vier weken de smaak van het reizen goed te pakken. Deze keer ontmoeten we Uli niet, hij verblijft in het hotel bij hen, zo horen we. De Shiob-bazaar van Samarkant is een van de meest veelzijdige die we tegen komen langs de zijderoute. Inmiddels hebben we talloze bazaars gezocht. Er is ongelooflijk veel groente en fruit te krijgen, evenals zoetigheid, brood, vlees, huishoudelijke spullen enzovoorts enzovoorts. We kijken onze ogen uit en kopen dadels, vers brood en zoete noga. Ze verkopen hier het door de 3-sterrenkoks in Nederland geliefde Yuzu. Het is een citrus vrucht uit Japan en de smaak ligt tussen limoen en sinaasappel in. Heerlijk fris, niet zuur en een klein beetje gezoet. Lilian heeft in Nederland vele pogingen gedaan het te vinden, zelfs de Chinese Supermarkt op de Nieuwmarkt in Amsterdam had er nog nooit van gehoord. Het is heerlijk! Onderweg kunnen we zelfs nog even de rugzak laten naaien bij een mobiele-schoenmakers-naaimachine-stand. Naast de bazaar gelegen bezoeken we nog de Bibi Khanyn Moskee. Gebouwd in opdracht van de vrouw van Timur de Grote voor zijn verjaardag. De architect van de moskee werd verliefd op de vrouw van Timur. Timur boos natuurlijk. Dus bedacht hij, hoe geniaal! het hoofddoekje zodat mannen niet meer in de verleiding komen om andermans vrouwen leuk te vinden. Wat zijn vrouw er van vond, vertelt het verhaal niet. Zoals wel vaker merken wij op, telt de mening van de vrouw niet altijd even mee. Met de architect liep het niet goed af. We rijden langs de zuidelijke route naar de grens met Tajikistan. Vandaag beslechten we de Tahtaka pass van 1788 meter. Bovenop de pas worden we bestormd werkelijk door tientallen mensen. Ze (veelal) kinderen verkopen thee, ook willen ze allemaal aan de BMW voelen. Ook de twee Zwitsers staan er en kijken enigszins zorgelijk naar hun Triumphs.
Er is een grensovergang veel dichterbij Samarkant, deze is helaas gesloten sinds een paar jaar. Voor reizigers betekent dit een omweg van minimaal 300 km noord- of zuidwaarts. Wij kiezen de zuid-route, zo vermijden wij de Tunnel of death (Anzobtunnel) en de zuidkant is landschappelijk interessanter. Dit is tevens de weg naar de grens met Afghanistan. De tunnel of death is berucht, het is een 5 km lange tunnel zonder verlichting of ventilatie. De weg zit vol diepe gaten en kuilen en her en der wat kapotte wegwerk-machines en autowrakken. Wij laten dit avontuur zoals gezegd aan ons voorbijgaan. Bijzonder te weten dat dit de nieuwe zijderoute genoemd wordt, van China naar het westen. De route die wij nemen is inderdaad erg aardig. Door glooiende rotsige gebieden, met vele vele ezeltjes en schaapskuddes. Die dag zijn er veel checkpoints waar we onze paspoorten telkens moeten laten zien. Onderweg passeren we telkens de 2 Zwitsers, waarvan we gek genoeg hun namen niet weten. Ze zaten ook bij ons in het guesthouse in Samarkant. Ze rijden sneller dan wij en op een gegeven moment passeren ze ons en zien we ze die dag niet weer. Goed asfalt wordt afgewisseld met kilometers gravel of gaten. In dorpjes, als we even stil staan, of waar dan ook, stromen de mensen om ons en vooral de motoren heen. Ze vinden het prachtig en willen allemaal op de foto. BMW kennen ze allemaal. In één dorp ontstaat er een totale opstopping doordat we even stoppen om water en cola te kopen. De dienstdoende parkeerwachter gebaart ons om maar door te rijden, het hele dorp staat in de file. We hebben behoefte aan wat een minder toeristische plek na een week Buchara en Samarkant. We besluiten in een onbekend, volgens ons nietszeggend stadje te blijven, het heet Boysun. Er is alleen een aftands oud Sovjet-hotel en we eten een echt Uzbeeks gerecht, vlees met aardappelen en tomaten in een drapje. Aan het eind van de middag zitten we op een bankje achter het hotel. Langzaam stroomt de bank vol met de mensen die achter het hotel wonen. Ze hebben daar hun moestuinen en uit de grond komt een pijp met water. Hier is voor hen de plek om water te halen en de plek om te badderen. Met een kommetje schept iemand anders het water over je heen en kan je je lekker wassen in de achtertuin. Zo goed en zo kwaad als het gaat hebben we leuke gesprekken. Op een gegeven moment geeft de hoteleigenaar aan dat we naar het centrale plein moeten gaan. Dat daar iets stond te gebeuren, zagen we al doordat men bezig was een geluidsinstallatie te installeren. Op onze slippers en onze kleren onder stof en zweet, lopen we het plein op. Een aantal mensen wordt van hun stoel gedirigeerd en wij mogen niet weigeren om daar plaats te nemen. Even later is er een nog betere plek beschikbaar (betere stoelen) en de heel rij mensen wijst ons naar deze plek. Nog even later krijgen we de beste plek van het plein, naast de burgemeester. Hij is trots. Op het plein zijn er voorstellingen van traditionele dans en muziek en voorstellingen. Het is een schouwspel gefinancierd door de Unesco (Uzbekistan Unesco Kamelot) ter behoud van cultureel erfgoed. Vooral de wervelende vrouwen die een ritmische dans doen met ingewikkeld voetenspel, maken indruk op ons. Kleine meisjes doen hun stinkende best om dit al zo goed mogelijk te doen. Het is geweldig vinden wij, we deinen en klappen mee. Op het plein is een professioneel camerateam uit Termiz aanwezig die alles goed in beeld brengt. Ook wij worden regelmatig we geclose-uped. Uiteraard worden we uitgenodigd mee te dansen met de mensen, meerdere malen. We krijgen applaus van de mensen. Hadden we nou onze nette kleren maar aan. We dansen en dansen en aan het eind komt de hele cast, alle dansers en organisatie voor een echte danspartij op het plein. We zijn overduidelijk de zeer vereerde gasten vanavond. De director van de cameraploeg komt naar ons toe. Of we een interview voor de camera willen doen? Zij zijn van de regionale TV Termiz. Waar het interview over moet gaan? Nou, wat wij vinden van de traditionele Uzbeekse cultuur natuurlijk. Euh oh ja natuurlijk. Oeps in onze zweet-shirts en ongewassen haren voor de camera. En zo staan wij voor een camera te vertellen dat we de aard en cultuur van de Uzbeken erg waardevol vinden en dat dit behouden moet blijven. Drie dagen later zal het ook uitgezonden worden op de Uzbeekse nationale TV. Maar ja dan zijn wij al in Tajikistan. De volgende dag rijden we verder, nog steeds vol grote verwondering over de fantastische avond die we hadden. En zo onverwacht. Wat maakt dit de reis enorm bijzonder en vol betekenis zeg. Veel later zullen we op internet lezen dat Boysun een zeer bijzondere plaats is op het gebied van zang en danscultuur, en het oude behoud van religie en traditionele gebruiken. Boeddhisme, sjamanisme, zoroastrisme en islam worden er door elkaar gepraktiseerd. De plek ligt op de route naar India. Het is vermeld op de lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid van UNESCO. Boysun, een onbeduidend plaatsje? Mwah. De weg naar de grens die ochtend is erg mooi, prachtige dalen, uitgesleten rivieren door rotsen in het ochtendlicht. We genieten extra omdat het ’s ochtends nog maar 28 graden is. We ontmoeten twee fietsers uit Roemenië, die net als wij op weg zijn naar Tajikistan. En net als zovelen eerst naar Dushanbe moeten om daar de felbegeerde permit voor de Pamir Highway te halen. Het veelbelovende stuk weg door het hoge gebergte in het zuiden van Tajikistan. De hoogste pieken zijn boven de 7000 meter. Dit gebergte maakt deel uit van het grotere in Azië gelegen gebergte dat ook de Himalaya bevat. De M41 loopt van Dushanbe naar Osh en is de één na hoogste weg ter wereld. De weg loopt merendeel boven de 4000 meter. We hebben er al veel over gelezen en gehoord. Voor foto's behorende bij dit verhaal klik HIER Statistieken Uzbekistan 1 dollar = 4200 Sum . Dit is de hoogste koers die wij kregen op straat, bij de bank rekenen ze momenteel een koers van 2583 . Benzine = 1,10 dollar = 4500 sum Hoogste temperatuur 42 graden. Kilometers gereden +/- 850 km. Totaal Gereden +/- 11.500 km
11 Comments
Jeroen
8/19/2015 03:42:42 pm
Wat een prachtige verhalen Guido & Lilian, geniet er nog even lekker van.
Reply
Femke
8/19/2015 04:21:38 pm
Wederom prachtige verhalen en foto's!
Reply
Jeroen T
8/19/2015 06:28:40 pm
Hoi Guido en Lilian. Wat een fantastische trip. Jullie schrijven heel beeldend waardoor je in gedachten een voorstelling van jullie belevenissen kunt maken, leuk! en jullie verhalen bevestigen (mij) elke keer dat we in het westen maar bar weinig weten van culuur en leefwijzen in andere landen. Nog een mooie en veilige reis verder! ik blijf jullie volgen.
Reply
Monique
8/19/2015 09:12:20 pm
Genieten en meegenieten!! Heel leuk! Jullie schrijven ook heel mooi, alsof ik achterop zit!
Reply
Lianne
8/20/2015 07:32:48 am
Wat weer een mooi verhaal. Zullen ze in Uzbejistan ook uitzending gemist hebben? We hebben erg gelachen om jullie verhaal over het interview. Goede reis verder.
Reply
Rolf
8/20/2015 11:25:21 pm
Geweldig, alweer. Met deze blogs doen jullie 'ons thuisblijvers' een groot plezier! Fijn te lezen dat julile zo genieten.
Reply
luus Stoop
8/23/2015 05:45:20 am
Prachtige verhalen! Mooi ook om te lezen hoe jullie blijven genieten.
Reply
Hanny
8/23/2015 07:19:16 am
Hey Lil en Gui,
Reply
Frans en Rien
8/25/2015 10:54:20 pm
Wederom een goed verhaal, prachtige foto's en geweldige ervaringen!
Reply
Ferry Vonk
8/26/2015 07:32:03 pm
Ik hou jullie in de gaten hoor. Super!
Reply
Leave a Reply. |
Archief
May 2016
Categorieën
All
|